Het is bijna zover: de derde verjaardag van Ossewold.net én de lancering van ‘JOUW TRANSFORMATIEMODEL’, mijn eerste e-boek! Om tot mijn digitale transformatiemodel te komen, heb ik een interessante tocht afgelegd. Die begon in 2007 bij Priva waar ik de ambitieuze ‘reis naar de cloud’ leidde. Via de start van Ossewold.net en vele inspirerende gesprekken met bedrijven die worstelden met hun transformatie, kwam ik tot de concretisering van 16 praktische stappen om tot een succesvolle digitale transformatie te komen.
In 2007 begon ik bij Priva als ICT-coördinator en vanaf 2012 gaf ik leiding aan de gehele ICT-afdeling: een fantastisch team om mee samen te werken. In die tijd bekeken we samen met R&D een gezamenlijke strategie voor de ICT-inrichting van Priva. Met behulp van externe workshops is hier een georganiseerd businessinformatieplan uitgekomen. Ons doel was om eerst het ICT-huis op orde te krijgen, zodat we aansloten bij de ‘moderne wereld’. Het thema was ‘Journey to the cloud’ en we keken vooral vanuit onze expertise, ICT en de bijbehorende architectuur, naar veranderingen.
Achteraf gezien is het bijzonder dat ICT en R&D de aanjagers zijn van een digitale transformatie (dat woord werd trouwens toen nog niet gebruikt). Mijn les daaruit was dat we daardoor wat minder nadachten wat een digitale verandering doet met de organisatie, medewerkers en klanten. We zijn voornamelijk vanuit onze technische- en architectuurvisie aan de slag gegaan en hebben de ICT-voorzieningen binnen de organisatie geoptimaliseerd zonder te vragen of iedereen daar wel op zat te wachten. De hele reis en de impact op de organisatie hebben daarom minder aandacht gekregen. De focus lag op de ICT-basislaag die natuurlijk ook wat minder zichtbaar is.
Natuurlijk hebben we toen enorm goede stappen gezet. In die twee jaar van deze eerste fase zijn we voornamelijk technologisch vernieuwd. En met succes: decentrale ICT-systemen zijn gecentraliseerd in een gestandaardiseerde ICT-oplossing. Het ‘huis op orde brengen’ was keihard nodig. Maar hebben we daar toen al de juiste personen bij betrokken?
In 2015 werkten we samen met onze collega’s van marketing en sales aan een CRM-project. Toen ontdekten we dat we de klant nauwelijks in beeld hadden in onze digitalisering. Dit was het begin van de tweede fase: hoe neem je je mensen mee in die verandering en hoe krijg je een klantfocus? Hoe creëer je betrokkenheid en draagvlak voor de nieuwe middelen? Hoe ontwikkel je producten die interessant zijn voor de markt en hoe benader je de klant?
In deze fase werd digitaal transformeren een klantgestuurde beleving en een intern verandertraject. Het belang van mens en cultuur kwam eindelijk naar voren, met als thema ‘Customer First, No Compromise’.
In 2017 heb ik afscheid genomen van Priva. De digitale omvorming was zo goed als gereed en in een stroomversnelling terechtgekomen. Afdelingen hadden geen problemen meer met zelf transformeren, ik was als verandermanager duidelijk minder nodig.
Ik ben toen vol enthousiasme voor mezelf gestart met Ossewold.net en begon met mijn leerzame ervaring bij Priva na te denken over een verandermodel. Zijn er wel modellen die al die aspecten van veranderen in zich hebben? Als je verschillende verandermodellen bekijkt dan vormen proces, techniek en de mens de basis. Maar vaak vindt de uitvoering plaats zonder de factor mens. En ik miste visie en leiderschap.
In deze periode sprak ik veel met organisaties die zelf midden in een transitie zaten. Ik sprak met kundige leidinggevenden en talentvolle medewerkers. Door alle inspiratie die ik heb opgedaan in deze gesprekken en de bevestiging die ik zelf heb ervaren in de praktijk ontstond de eerste versie van mijn transformatiemodel. Hierin stond de aandacht voor leiderschap en de mens centraal. Gevolgd door de processen en inrichting van ICT.
Waar organisaties vooral tegenaan lopen is: “Ons management weet niet waar we naartoe moeten en daarom weten wij het ook niet”. En vaak ligt de focus van veranderen daarna op processen en ICT. Dat hebben we zelf ook gedaan in het eerste deel van de verandering bij Priva. Het is geen probleem om je ICT-huis op orde te brengen, maar een echte transformatie komt pas op gang wanneer je voldoende aandacht geeft aan mens, cultuur, visie en leiderschap. Daar waar ik inspirerend leiderschap tegenkwam en daarmee enthousiaste en geëngageerde medewerkers ging die transformatie vele malen sneller en gerichter.
Na de zomer van 2018 heb ik de 16 stappen van het verandermodel concreet gemaakt en kwam ik in contact met VO Zeeuws-Vlaanderen. Bij deze onderwijsorganisatie heb ik mijn model getoetst aan de hand van een enquête. Hoever zijn zij in hun verandering? Dit was de eerste keer dat ik heel bewust mijn eigen model gebruikte om de volwassenheid van een organisatie te toetsen aan de werkelijkheid.
Door verschillende personen in de organisatie vragen te stellen, kreeg ik interessante inzichten vanuit meerdere perspectieven. Naast het op orde brengen van ICT werd snel duidelijk waar verandering moest komen en waar de nadruk op moest worden gelegd.
Mijn transformatiemodel is bruikbaar voor gevestigde organisaties en misschien wat minder voor start-ups. Deze laatste groep zit namelijk veel meer in de fase van het ad-hoc veranderen, dat zit in hun dna. Terwijl bij organisaties die al langer bestaan de aandacht wat kan verslappen. “Wij hebben toch een visie?” En dan blijkt deze vier jaar oud te zijn en niet meer actueel. Of je merkt weerstand tot veranderen, want “Zo hebben we het altijd gedaan”. Met dit verandermodel zie je direct waar voor jou de blokkades en knelpunten zitten in jouw organisatie. En dat biedt kansen!
Wat belangrijk is om te vermelden, is dat je niet persé stap 1 tot en met 16 in die volgorde moet voltooien om digitaal succesvol te worden. Pak juist uit het model waar op dat moment aandacht voor nodig is. Het ultieme doel is om een strategie te bepalen voor een specifiek aspect van het model. Kies welke stap voor jou relevant is en geef hier invulling aan. Zo doorloop je het model. Als je bijvoorbeeld een talentmagneet bent geworden, ga je verder met een ander belangrijk punt als klantbeleving.
Het transformatiemodel is ook relevant voor ICT-bedrijven. Met alleen de implementatie van een CRM- of ERP-systeem is je klant er nog niet. Gelukkig zie ik de laatste jaren ook bij leveranciers een bredere focus ontstaan. Echt transformeren is geen eindig project, maar een evolutie. Continu veranderen en verbeteren. En klanten mogen verwachten dat ICT-bedrijven meedenken met hun verandertraject. Want echt digitaal transformeren vraagt om een langetermijnvisie. Even snel scoren is er niet bij.
Waarom is het zetten van die extra stap zo belangrijk? Omdat de wereld om je heen ook verandert.
Als bedrijf moet je flexibel blijven en anticiperen op die veranderende markt, klanten en medewerkers.
Mijn missie is het zoveel mogelijk delen van mijn kennis als IT- en verandermanager, want je werkt pas echt als een netwerk door het delen van kennis.
En met mijn digitale transformatiemodel kun je zelf aan de slag. Daar heb je mij persoonlijk niet voor nodig. Daarom heb ik mijn kennis gebundeld in een serie van vier e-boeken, waarvan het eerste deel op 1 augustus wordt gelanceerd!