Mijn Blog
Nieuws26 oktober 2020

Onderwijs kan bedrijfsleven prima bijbenen (deel 1)

Door Paul Ossewold

Alweer twintig jaar geleden maakte ik de overstap van het onderwijs naar het bedrijfsleven. Ik werd softwaretrainer, IT-medewerker, coördinator, leidinggevende en uiteindelijk Vice President Digital Operations. Ruim twee jaar geleden keerde ik als digitaal adviseur voor het eerst terug in het onderwijs. Ik mocht als programmaleider+ besturen, processen en ICT-afdelingen van scholen binnen het voortgezet onderwijs helpen met hun digitale uitdagingen. Een mooie kans om het onderwijs te kunnen vergelijken met het bedrijfsleven in deze technologisch snel veranderende wereld. Hierbij een tussenbalans:

Jouw onderwijsdroom start met een visie

Wat wil je graag bereiken? Wat is jouw ideale toekomst? En welke kenwaarden passen hierbij? Net als in het bedrijfsleven is het creëren van een visie voor het onderwijs evident om te groeien. Dat kan enerzijds met een visie op het onderwijs van jouw school: gedragen door het volledige team en vanuit persoonlijk commitment bewaakt en begeleid door de schoolleiding. Anderzijds met een visie op bestuur, waarvan de meerwaarde zich uit in centrale ‘aansturing’ of autonome samenwerking. Inspireer en verbind je medewerkers met jouw toekomstdroom, zodat ook zij de impact en waarde voor jouw school zien. Een mooi boek dat hierbij past, is het ‘Handboek professionele schoolcultuur’ over communicatie, gedrag en leiderschap in onderwijsorganisaties.

Van hiërarchisch naar transformationeel leiderschap

Het bedrijfsleven heeft de hiërarchie al enige tijd overboord gegooid, terwijl deze vorm van leiderschap nog stevig is verankerd in het (voortgezet) onderwijs. Uiteraard is de docent in de klas behoorlijk autonoom, maar voor de aansturing van een school zie ik dat nog vaak naar ‘boven’ wordt gekeken voor besluitvorming. Gelukkig zijn er ook onderwijsorganisaties waar leiderschap op verschillende niveaus plaatsvindt, waar vrijheid en vertrouwen wordt gegeven om te experimenteren en initiatief te nemen. Transformationeel leiderschap helpt personen in het onderwijs om continu professioneel te ontwikkelen en tot persoonlijke bloei te komen. Ik volg bestuursgesprekken waar heel bewust wordt besproken hoe dit te realiseren.

Wie staat centraal: de klant/leerling of medewerker/docent?

“Clients do not come first. Employees come first.” Een prikkelende uitspraak van Richard Branson, oprichter van de Virgin Group. Toch geldt over het algemeen ‘klant is koning’ in het bedrijfsleven. In het onderwijs is die focus op leerling of docent diffuus. Toch zeg ik: stel gerust de docent centraal vanwege zijn of haar cruciale rol in de ontwikkeling van het kind. Die docenten die hun uiterste best doen om zich continu te ontwikkelen en te groeien om voorop te lopen in de wereld van morgen. Zodat zij de nieuwe generatie kunnen opleiden tot technologisch bekwame en maatschappelijk betrokken burgers.

De staf als smeerolie van de organisatie

Zijn de verkoopafdeling en facilitaire dienst van een bedrijf gelijkwaardig? En hoe zit dat met onderwijsondersteunend personeel en het bestuursbureau in vergelijking met het docententeam? Ondersteunende afdelingen in het onderwijs zijn van grote toegevoegde waarde voor het primaire proces. Ze dragen bij aan goed onderwijs voor alle leerlingen van de school of stichting. Mocht je twijfelen over jouw doel en bijdrage aan de organisatie, haal dan inspiratie uit het verhaal van de NASA-schoonmaker. Hij beantwoordde de vraag van president Kennedy over wat hij bij NASA deed, met: “Ik help een man op de maan te zetten”.

Lees hier: Deel 2 van deze blogpost