Door de coronacrisis hebben we in een sneltreinvaart vormgegeven aan digitalisering in het onderwijs. Laten we nu even vaart minderen. Dat geeft ons de ruimte om minder te focussen op het wat, maar terug te gaan naar het waarom. De digitalisering van afgelopen tijd heeft bijgedragen aan nieuwe mogelijkheden voor maatwerk en het biedt ons kansen om nog meer persoonlijke aandacht te besteden aan de groei van leerlingen. Daarom is het nu tijd om te bekijken: op welke perron staan we, waar reizen we naartoe en wat moet er nog gebeuren? 

Afstandsonderwijs: volg je het juiste spoor? 

Neem als bestuurder van de trein de tijd om jouw visie te herijken. Zit je op het juiste spoor of is er behoefte aan verandering? (Groei)pijn staat vaak aan de basis van verandering en die pijn is nu waarschijnlijk anders dan aan het begin van de coronacrisis. Deze vragen helpen je vast verder:   

• Wat willen we bereiken?  
• Wat zijn onze kernwaarden?  
• Hoe komen onze kernwaarden tot uiting in het dagelijkse onderwijsproces? 
• Hoe integreren we deze kernwaarden in onze processen en procedures? 

Wat we hebben geleerd van het afstandsonderwijs is dat individualisering en maatwerk wenselijk is om kansengelijkheid te creëren. Dankzij digitalisering kunnen we een leerling als uniek individu behandelen en maatwerk in lesstof en aandacht bieden. Door even snelheid te minderen, heb je de kans om je visie bij te schaven. Met de leerlingen, medewerkers, technieken, middelen en processen centraal, wordt duidelijk wat jullie (nieuwe) bestemming is. 

Reizen doe je samen 

Ook al bevinden docenten, leerlingen, ouders, directie en OOP zich in verschillende coupés, iedereen reist mee in dezelfde trein. Jouw visie vormt de basis voor veranderen en om samen die reis te maken. Niet alleen je leerlingen staan hierbij centraal, ook je medewerkers zijn van belang. Zij moeten het gevoel hebben dat ze allemaal samen deel uitmaken van de school en werken aan een gezamenlijke bestemming. Wanneer docenten en OOP tevreden en gemotiveerd zijn en zich comfortabel voelen met IT, dan komt dat het onderwijs en de leerlingen ten goede.  

De i-coach als conducteur    

De afgelopen tijd heeft de ICT-afdeling een grote rol gespeeld in het digitaliseren van het onderwijs. Binnen scholen is die grote rol niet gebruikelijk, maar wel noodzakelijk gebleken om onderwijs naar een hoger en persoonlijker niveau te tillen. Door de snelle reis naar de cloud is het grootste deel van de huidige infrastructuur in orde. De ICT-afdeling vindt zich terug in een andere rol, namelijk als sparringpartner over wat goed is voor de organisatie, de leerlingen en docenten. 

Daar is ook een mooie kans weggelegd voor i-coaches: docenten die digitaal onderlegd zijn, maar geen onderdeel uitmaken van het ICT-team. Ze komen uit het onderwijs en zijn medeverantwoordelijk voor de trein waarin we allemaal zitten. Zij nemen hun mededocenten mee op reis en helpen hen digitale middelen te gebruiken in de klas. Daarnaast hebben ze oog voor innovatie vanuit de leerling en minder vanuit de techniek.  

Op die manier zet je slimme vervolgstappen op het gebied van ICT-toepassingen, omdat die volledig zijn gedreven door waar de scholen en het onderwijs behoefte aan hebben. I-coaches functioneren als jouw conducteurs: ze zijn de ambassadeurs van jouw visie en helpen collega’s op hun reis naar verdere digitalisering van het onderwijs.  

Zonder security rijd je tegen het stootblok    

We zijn het laatste jaar zo snel technologisch ontwikkeld, dat het onvermijdelijk was om soms haltes over te slaan. Terwijl afstandsonderwijs consequenties heeft voor de beveiliging van je apparaten, netwerk en toegang van derden. We hebben helaas al meerdere treinen tegen het stootblok zien rijden. Het Staring College werd slachtoffer van ransomware die de continuïteit van het onderwijs bedreigde en middelbare scholen in Zeeuws-Vlaanderen ondervonden hinder door een reeks DDoS-aanvallen. Daarom is even vaart minderen zo prettig, zodat je ook je digitale beveiliging en het veiligheidsbewustzijn op orde kan krijgen.     

Vraag hulp onderweg 

We zijn uiteindelijk allemaal op deze sneltrein gestapt. Naast jullie school zijn er veel meer onderwijsinstellingen bezig geweest met digitalisering. Hoe fijn is het om je te beseffen dat er meerdere partijen zijn die het onderwijs snappen én kennis hebben van ICT. Je hoeft het wiel niet opnieuw uit te vinden, kijk eens hoe collega-besturen bepaalde zaken aanpakken of huur externe expertise in.  

Daarnaast geloof ik sterk in de kracht van de ICT-afdeling die meedenkt met de docent en medewerker over digitalisering op school en in de klas. Als hoofdconducteur schakelen zij dan de juiste externe ICT-partijen in. Enerzijds om routinematige onderhoudstaken niet langer zelf te doen en anderzijds om de juiste kennis binnen te halen die de school verder helpt in de specifieke digitaliseringstrajecten. Zo verbind je die interne kennis met externe expertise en komen digitalisering en verandering op stoom.   

Vooruitgaan door vaart te minderen 

Het afgelopen jaar hebben we ons digitale leervormen eigen gemaakt. Digitaal onderwijs zal de klassikale les niet vervangen, maar we hebben nu de kans om te zoeken naar de juiste combinatie van online en offline leren. Wanneer ICT, i-coaches en onderwijs binnen de school nog meer samen optrekken, kunnen we die individualisering en dat maatwerk tot kern van het onderwijs maken.  

ICT is niet moeilijk en biedt het onderwijs prachtige kansen. Met jouw visie stippel je de route uit en is de bestemming helder. Door aandacht te besteden aan adoptie, uitbreiding van de geïntroduceerde middelen en een kritische blik op veiligheid kom je samen verder. Veel scholen staan nu, vanwege alle digitale veranderingen, op een ideaal spoor om door te pakken.